Berberyna - właściwości, dawkowanie, bezpieczeństwo

Co to jest berberyna?

Berberyna to substancja, która w ostatnim czasie przyciąga coraz większą uwagę zarówno naukowców, jak i osób poszukujących alternatywnych metod poprawy zdrowia. To nie dziwi, biorąc pod uwagę jej długą historię stosowania w medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej. Obecnie producenci farmaceutyczni chętnie dodają ją do suplementów diety o różnorodnych działaniach, obejmujących wsparcie w odchudzaniu, terapii cukrzycy, insulinooporności oraz dla osób z zespołem metabolicznym, który zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i miażdżycy. W artykule odpowiadamy na pytanie czym dokładnie jest berberyna, skąd pochodzi i jakie ma właściwości? Czy rzeczywiście wspomaga odchudzanie, i czy można ją stosować samodzielnie bez konsultacji lekarskiej?

Właściwości Berberyny

Berberyna ma wiele potencjalnych korzyści zdrowotnych. Jednakże wydaje się, że jest najbardziej skuteczna w leczeniu cukrzycy, wysokiego cholesterolu, owrzodzeń aftowych.

Obniża poziom cukru we krwi u osób z cukrzycą

Berberyna może pomóc w obniżeniu poziomu cukru we krwi u osób z cukrzycą. Wydaje się, że jest najbardziej skuteczna w połączeniu z tradycyjnymi terapiami. W badaniu z 2020 roku 80 pacjentom z cukrzycą typu 2 podawano 480 miligramów berberyny lub tradycyjne leczenie z 1000 miligramami (mg) metforminy dziennie przez 12 tygodni. Badanie wykazało, że berberyna była równie skuteczna co metformina w obniżaniu poziomu cukru we krwi i kontrolowaniu cukrzycy typu 2. Nie zgłoszono krótkoterminowych skutków ubocznych.

Ponadto w badaniu z 2021 roku zbadano bezpieczeństwo i skuteczność berberyny w leczeniu cukrzycy typu 2. Stwierdzono, że berberyna, spożywana sama lub w połączeniu z doustnymi lekami obniżającymi poziom cukru we krwi, istotnie poprawiła poziomy cukru we krwi, hemoglobiny A1C, insulinooporność i wskaźniki stanu zapalnego. Poprawa była bardziej znacząca w połączeniu z konwencjonalnym leczeniem. Należy jednak zauważyć, że przegląd wykazał, iż skuteczność berberyny zmniejszała się, gdy czas trwania leczenia przekraczał 12 tygodni, dzienna dawka przekraczała 2 grama (g), lub pacjenci mieli ponad 60 lat.

Berberyna wspiera zdrowie serca

Berberyna może wspierać zdrowie serca poprzez kilka mechanizmów.

Badania kliniczne wykazały, że berberyna jest skuteczna w obniżaniu poziomów lipidów we krwi. Obejmuje to cholesterol całkowity, trójglicerydy i cholesterol lipoprotein o niskiej gęstości (LDL), wszystkie z nich są czynnikami ryzyka chorób serca.

Dodatkowo, badania na ludziach i zwierzętach sugerują, że berberyna może pomóc poprawić funkcjonowanie serca i zapobiec niewydolności serca poprzez regulację konkretnych ścieżek w organizmie. Berberyna również wykazuje działanie w obniżaniu ciśnienia krwi i ochronie przed stwardnieniem ścian tętnic oraz uszkodzeniem wyściółki naczyń krwionośnych spowodowanych wysokim ciśnieniem krwi. Gdy tętnice stwardnieją, może to ostatecznie zmniejszyć lub zablokować przepływ krwi, prowadząc do różnych powikłań zdrowotnych, w tym zawału serca i udaru.

Ponadto badanie obserwacyjne z 2017 roku wykazało, że 1,2 do 2,0 g berberyny dziennie przez 12 tygodni było równie skuteczne co amiodaron, w kontrolowaniu częstości akcji serca u osób z migotaniem przedsionków. Migotanie przedsionków to nieregularne bicie serca, które może prowadzić do skrzepów krwi, niewydolności serca, udaru i innych powikłań związanych z sercem. Należy jednak pamiętać, że badania obserwacyjne nie mogą udowodnić związku przyczynowego, dlatego wyniki należy interpretować ostrożnie.

Może leczyć owrzodzenia jamy ustnej

Owrzodzenia jamy ustnej, zwane również zapaleniem błony śluzowej jamy ustnej, to małe i bolesne owrzodzenia, które pojawiają się wewnątrz jamy ustnej. Zazwyczaj ustępują same, a skuteczne opcje leczenia są ograniczone.

Jedno starsze badanie przeprowadzone na 84 osobach badało skutki stosowania żelu z berberyną w leczeniu łagodnych owrzodzeń jamy ustnej. Uczestnicy mieli za zadanie aplikować żel z berberyną lub placebo na aftę jamy ustnej cztery razy dziennie przez pięć dni. Pod koniec badania uczestnicy stosujący żel z berberyną odnotowali poprawę w bólu, wielkości owrzodzenia, zaczerwienieniu oraz wycieku płynu.

Inne potencjalne korzyści

Oprócz potencjalnych korzyści zdrowotnych wymienionych powyżej, niektórzy ludzie stosują berberynę w celu wsparcia:

• Zarządzanie wagą: Berberyna może pomóc w obniżeniu stosunku obwodu pasa do bioder u dorosłych. Niektóre badania sugerują również, że może prowadzić do niewielkiej poprawy wagi ciała. Jednakże te zmiany nie są uważane za istotne.
• Zdrowie poznawcze: Stwierdzono, że berberyna może pomóc w zapobieganiu demencji poprzez zapobieganie uszkodzeniom mózgu i poprawę funkcji poznawczych. Dodatkowo, badanie kontrolne z 2023 roku wykazało, że berberyna, dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, może poprawić negatywne objawy i funkcje poznawcze u pacjentów ze schizofrenią.
• Leczenie raka: Wstępne badania sugerują, że berberyna może pomóc w zapobieganiu niektórym rodzajom raka oraz poprawić skuteczność chemioterapii i radioterapii.
• Zdrowie jelit: Berberyna posiada właściwości przeciwbakteryjne i może poprawić zdrowie jelit poprzez zmniejszenie liczby szkodliwych bakterii w jelitach oraz zwiększenie liczby korzystnych bakterii.

Jak zażywać berberynę

Berberyna nie występuje w produktach spożywczych, dlatego należy wykorzystać suplement, jeśli chcesz ją dodać do swojej diety.

Suplementy z berberyną są dostępne w różnych formach, w tym w kapsułkach, tabletkach, płynach i proszku. Berberynę można również znaleźć w żelach stosowanych miejscowo i kroplach do oczu. Suplementy z berberyną można zakupić w sklepach ze zdrową żywnością, aptekach lub przez internet.

Nie ma oficjalnych zaleceń dotyczących sposobu zażywania berberyny. Jednak większość producentów zaleca podzielenie dziennego dawkowania berberyny na trzy mniejsze dawki, zażywane przed posiłkami. Po zażyciu zgodnie z zaleceniami może minąć kilka tygodni do kilku miesięcy, zanim zauważysz korzyści zdrowotne.

Dawkowanie

Nie ma ustalonej dawki dla suplementów z berberyną. Jednak większość badań wykazała korzyści przy dawkach między 0,4 a 2 g dziennie, stosowanych do dwóch lat.

Czy berberyna jest bezpieczna?

Berberyna jest ogólnie dobrze tolerowana i jest uważana za bezpieczną dla większości zdrowych dorosłych, gdy jest stosowana miejscowo i zażywana w dawkach do 1,5 g dziennie przez sześć miesięcy.

Uważa się, że berberyna jest szkodliwa w trakcie ciąży, ponieważ może przenikać przez łożysko i zaszkodzić rozwijającemu się płodowi. Berberyna również nie jest zalecana w okresie karmienia piersią, ponieważ może być przekazywana niemowlęciu przez mleko matki.

Nie przeprowadzono wystarczającej liczby badań, aby określić bezpieczeństwo stosowania berberyny u dzieci.

Potencjalne interakcje z innymi lekami

Chociaż badania są ograniczone, berberyna może oddziaływać z następującymi lekami:

• Leki przeciwcukrzycowe: Berberyna może obniżać poziom cukru we krwi. W połączeniu z lekami przeciwcukrzycowymi może spowodować zbyt duże obniżenie poziomu cukru we krwi.
• Leki obniżające ciśnienie krwi: Ponieważ berberyna może obniżać ciśnienie krwi, jej łączenie z lekami obniżającymi ciśnienie krwi może spowodować niebezpieczne obniżenie ciśnienia krwi.
• Dekstrometorfan: Berberyna może zmniejszyć zdolność organizmu do rozkładania dekstrometorfanu, zwiększając jego działanie i skutki uboczne.
• Leki rozrzedzające krew: Berberyna może spowalniać krzepnięcie krwi. Stosowanie jej w połączeniu z lekami rozrzedzającymi krew może zwiększyć ryzyko siniaków i krwawień.

Berberyna ma również potencjał do oddziaływania z ziołami i innymi suplementami, które wpływają na krzepnięcie krwi, poziom cukru we krwi lub ciśnienie krwi.

Czy można zażyć zbyt dużo berberyny?

Choć berberyna jest ogólnie uważana za bezpieczną, zażycie zbyt dużej ilości może zwiększyć ryzyko skutków ubocznych i zagrożeń dla zdrowia. Zawsze zażywaj berberynę zgodnie z zaleceniami na etykiecie produktu lub lekarza.

Skutki uboczne berberyny

Chociaż skutki uboczne berberyny są stosunkowo rzadkie, niektóre badania kliniczne wykazały łagodne skutki uboczne w obszarze przewodu pokarmowego, w tym:

• Utrata apetytu
• Nudności
• Wymioty
• Ból brzucha
• Zaparcia
• Biegunka
• Gazy

Większość tych skutków ubocznych wydaje się ustępować w ciągu pierwszych czterech tygodni stosowania.